Lập và Phân tích Dự án Đầu tư: Học phần chiến lược cho sinh viênkinh tế trong kỉ nguyên hội nhập và kinh tế số    

Trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế số, môi trường kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng với mức độ cạnh tranh ngày càng gia tăng. Trước những cơ hội và thách thức mới, việc lập kế hoạch và triển khai các dự án đầu tư một cách bài bản, hiệu quả trở thành yếu tố then chốt để doanh nghiệp, tổ chức và các cá nhân khởi nghiệp tồn tại và phát triển bền vững.

Học phần Lập và Phân tích Dự án Đầu tư vì thế giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong chương trình đào tạo của sinh viên ngành kinh tế, không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn mà còn trang bị tư duy chiến lược và kỹ năng thực hành phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động hiện đại. Cụ thể, vai trò của học phần được thể hiện qua các khía cạnh sau:

- Cung cấp kiến thức nền tảng về đầu tư: Học phần trang bị kiến thức từ khái niệm, quy trình lập dự án đầu tư, đến cách phân tích tài chính – kinh tế – xã hội của dự án. Đây là nền tảng thiết yếu để sinh viên hiểu cách vận hành của các dự án kinh tế trong thực tế.

- Phát triển tư duy định lượng và ra quyết định: Thông qua việc phân tích dòng tiền, tính toán các chỉ tiêu như: NPV, IRR, thời gian hoàn vốn,… sinh viên được rèn luyện tư duy định lượng và kỹ năng phân tích logic, từ đó hình thành khả năng đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.

- Ứng dụng trong nhiều lĩnh vực nghề nghiệp: Sau khi ra trường, sinh viên ngành Kinh tế có thể làm việc trong doanh nghiệp, ngân hàng, tổ chức tài chính, cơ quan quản lý nhà nước,… Trong các vị trí đó, việc hiểu và đánh giá hiệu quả dự án đầu tư là yêu cầu thường xuyên. Học phần chính là hành trang giúp sinh viên sẵn sàng đảm nhận vai trò này.

- Hỗ trợ cho khởi nghiệp và lập kế hoạch tài chính cá nhân: Bên cạnh công việc chuyên môn, sinh viên có thể vận dụng kiến thức học phần để lập kế hoạch đầu tư khởi nghiệp (ví dụ: mở cửa hàng, phát triển sản phẩm mới, đầu tư bất động sản,…), đồng thời quản lý tài chính cá nhân một cách hiệu quả hơn.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của học phần Lập và Phân tích Dự án Đầu tư đối với sinh viên ngành Kinh tế là một bước khởi đầu cần thiết. Tuy nhiên, để chuyển hóa những kiến thức lý thuyết thành kỹ năng thực tiễn, sinh viên không thể chỉ học một cách thụ động mà cần xây dựng cho mình phương pháp học tập khoa học và hiệu quả. Vậy làm thế nào để chinh phục học phần này một cách toàn diện và khai thác tối đa những giá trị mà nó mang lại? Dưới đây là một số phương pháp học tập thiết thực và hiệu quả mà sinh viên có thể áp dụng để học tốt học phần này:

- Nắm chắc lý thuyết cơ bản: Để học tốt học phần này đòi hỏi sinh viên phải hiểu bản chất các khái niệm: dòng tiền, chi phí cơ hội, tỷ lệ chiết khấu, giá trị hiện tại ròng (NPV), tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR), phân tích rủi ro,… Đây là chìa khóa để làm bài tập và hiểu bài giảng sâu hơn.

- Học gắn với tình huống thực tế: Thay vì học máy móc, hãy liên hệ bài học với các ví dụ thực tiễn: dự án du lịch, dự án mở nhà hàng, đầu tư nông nghiệp, hoặc các dự án đầu tư công như xây cầu, trường học,... Điều này giúp kiến thức trở nên cụ thể, sinh động và dễ tiếp thu.

- Thực hành kỹ năng tính toán và phân tích: Sinh viên nên luyện tập thường xuyên các dạng bài như lập bảng dòng tiền; tính NPV, IRR bằng Excel hoặc máy tính; phân tích hiệu quả kinh tế - xã hội; đánh giá rủi ro của dự án. Trong đó sử dụng Excel là một kỹ năng nên biét nếu muốn học tốt môn này và ứng dụng được trong công việc sau này.

- Tham gia làm bài tập nhóm, dự án mô phỏng: Hãy tích cực tham gia các bài tập nhóm mà giảng viên giao, vì đó là cơ hội để bạn thực hành xây dựng dự án từ A-Z; tra cứu thị trường, tính toán dòng tiền, đề xuất phương án đầu tư; rèn luyện kỹ năng trình bày, làm việc nhóm, tư duy phản biện.

- Chủ động hỏi giảng viên và học từ kinh nghiệm thực tế: Nếu có khó khăn, đừng ngại hỏi giảng viên hoặc thảo luận với bạn bè. Đồng thời, nên đọc thêm tài liệu thực tế về các dự án kinh tế để mở rộng kiến thức và có cái nhìn đa chiều.

Như vậy, học phần Lập và Phân tích Dự án Đầu tư không chỉ giúp sinh viên ngành Kinh tế có thể xây dựng, phân tích và đánh giá tính khả thi của một dự án đầu tư – từ bước hình thành ý tưởng cho đến khi ra quyết định triển khai hay từ chối dự án, mà còn trang bị kỹ năng cần thiết cho tương lai nghề nghiệp và cuộc sống cá nhân. Để học tốt học phần này, sinh viên cần chủ động, tư duy thực tế, rèn luyện kỹ năng phân tích và ứng dụng công cụ hỗ trợ. Đây chính là bước đệm quan trọng để trở thành một nhà kinh tế có tư duy chiến lược và ra quyết định đúng đắn trong môi trường đầu tư đầy biến động hiện nay.

Ths. Hoàng Thị Hoa