Các mô hình kinh doanh số ở Việt Nam

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số quốc gia diễn ra mạnh mẽ, các doanh nghiệp Việt Nam đang cạnh tranh gay gắt trên thị trường số rộng lớn. Hình thức kinh doanh số rất phổ biến, thường được áp dụng tại các startup công nghệ, doanh nghiệp thương mại điện tử, nền tảng dịch vụ trực tuyến,… Bài viết này sẽ giúp người đọc hiểu rõ về các mô hình kinh doanh số để các doanh nghiệp vận dụng trong quá trình hoạt động nhằm mang đến lợi nhuận và sự phát triển bền vững.

Kinh doanh số (Digital Business Models) là khái niệm chỉ các cách thức tạo ra giá trị thông qua việc ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn, nền tảng trực tuyến và hiệu ứng mạng lưới. Kinh doanh số là quá trình tương tác, giao tiếp và trao đổi giá trị giữa doanh nghiệp với khách hàng thông qua các kênh kỹ thuật số, nhằm tác động đến quyết định mua hàng và hành vi tiêu dùng.

Với sự phát triển vượt trội từ công nghệ, hiện có rất nhiều mô hình kinh doanh số phổ biến tại Việt Nam là:

Bảng 1. Các mô hình kinh doanh số phổ biến tại Việt Nam

Thông qua các kênh kinh doanh số, doanh nghiệp có thể truyền tải thông điệp hiệu quả đến khách hàng mục tiêu. Kinh doanh số giúp tăng trải nghiệm người dùng, kích thích quyết định mua hàng thông qua cá nhân hóa, khuyến mãi trực tuyến và dữ liệu hành vi. Qua đó, khách hàng sẽ ghi nhớ thương hiệu tốt hơn và quay lại sử dụng trong tương lai.

Ưu điểm khi áp dụng các mô hình kinh doanh số là:

• • Tăng khả năng tiếp cận thị trường rộng lớn: Doanh nghiệp có thể phục vụ hàng triệu khách hàng cùng lúc mà không bị giới hạn địa lý.
  • Linh hoạt điều chỉnh sản phẩm/dịch vụ: Dữ liệu người dùng giúp tối ưu sản phẩm nhanh chóng, tăng tỷ lệ chuyển đổi.
  • Tạo mối quan hệ lâu dài với khách hàng: Tương tác qua app, chatbot, email tự động giúp chăm sóc khách hàng 24/7, tăng lòng trung thành.
  • Góp phần thúc đẩy doanh số: Tự động hóa quy trình bán hàng, phân tích dữ liệu giúp dự báo và tối ưu doanh thu hiệu quả.

Hạn chế khi áp dụng các mô hình kinh doanh số là:

• • Thông tin không được thống nhất: Mỗi nền tảng, mỗi kênh truyền thông có cách tiếp cận khác nhau, dễ gây nhầm lẫn cho khách hàng.
  • Khó kiểm soát chất lượng trải nghiệm: Lỗi hệ thống, bảo mật dữ liệu có thể làm mất lòng tin khách hàng.
  • Chi phí vận hành công nghệ cao: Đầu tư hạ tầng, AI, bảo mật đòi hỏi vốn lớn, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ.

Quy trình triển khai mô hình kinh doanh số hiệu quả bao gồm các bước như sau:

• Bước 1: Nghiên cứu hành vi khách hàng mục tiêu qua dữ liệu số
• Bước 2: Xây dựng nền tảng công nghệ ổn định, bảo mật
• Bước 3: Tìm hiểu nhu cầu qua phân tích dữ liệu (Big Data)
• Bước 4: Cá nhân hóa sản phẩm/dịch vụ
• Bước 5: Tương tác và hỗ trợ khách hàng qua đa kênh
• Bước 6: Tối ưu chuyển đổi và chốt đơn tự động
• Bước 7: Phân tích dữ liệu sau bán để cải thiện

Quá trình kinh doanh số bao gồm việc tiếp cận khách hàng qua kênh số, xây dựng lòng tin, hiểu nhu cầu và cung cấp giải pháp phù hợp. Mục đích cuối cùng là tác động quyết định mua hàng, tăng doanh số và mở rộng quy mô bền vững.

Trên đây tác giả đã đưa ra quan điểm của mình về các mô hình kinh doanh số tại Việt Nam. Bài viết có tính ứng dụng trong quá trình giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học, giúp sinh viên ngành Quản trị kinh doanh nhận thức rõ hơn về sự cần thiết của việc áp dụng kinh doanh số trong nền kinh tế thị trường hiện nay. Từ đó, sinh viên có định hướng học tập, nghiên cứu và vận dụng vào nghề nghiệp sau khi ra trường, đặc biệt khi làm việc tại các doanh nghiệp công nghệ, startup hoặc tập đoàn chuyển đổi số.

Th.s Nguyễn Thị Ngọc Mai